BRONZ TABLET
BRONZ TABLET
Bu tablet Tutalya IV. ‘ün yedi nüsha şeklinde yazdığı, Hitit imparatorluğu’nun siyasi yönetimini belirten ve sınırlarını saptayan belgedir. OTTEN.H. tarafından Almanya’da okunmuş ve açıklaması yapılmıştır. Okuması doğru olarak Latin harfleri ile yazılmıştır. Verilen anlamlar eksik ve bazı sözcüklerin anlamları da bilinmediği gerekçesi ile işaretlenmiştir. Bilinmeyen sözcüklerin anlamları Adigece düşünülerek açıklanmıştır.
Afeşij Emin; "Hititlerin kullandığı dil kesinlikle Kafkas Dil Gurubundandır” diyor.
Ve bu kitapta bunu ispatlıyor. Hititçe Adige, Ubıh ve Abaza dilleri ile iç içedir. Bu dillerden en fazla Adige diline yakındır. 12 ağızdan (diyalektten) bugünkü şekliyle konuşulan Adige dilinin hiç birisine tıpa tıp benzemez.
Adige dili ses dilini koruyarak bu güne getirmiş bir dildir. Hitit dili de aynı anlamları taşıyan bir ses dili olduğu İçin Adigece düşündüğümüzde Hititçeyi kesin anlarız.
Anadolu insanı M.Ö. 3 bin yılında geniş çapta Adige dilini konuşmuştur. Hitit İmparatorluğu döneminde resmi dil olan Adigece’nin yanında Kürtçe, Lazca, Abazaca, Arapca, Ubıhca, Yunanca, Ermenice, Gürcüce, Firikçe, Lidce, Karca, Likçe, Sidce, Asetince, Çeçence, Farsça gibi diller de konuşuluyordu.
Hitit kanunlarını herkes kendi dili ile uyguluyordu.
Hitit İmparatorluğu yıkılınca egemen güç kendi dilini resmi dil olarak kullandı:
Büyük İskender geldi Yunanca Konuşuldu,
Darius geldi Farsça konuşuldu,
Arap geldi Arapça konuşuldu,
Roma İmparatorluğu geldi İtalyanca konuşuldu,
En son Alparslan geldi Türkçe konuşulmaya başlandı.
Osmanlı İmparatorluğu dönemine son vererek cumhuriyet ve demokrasiyi büyük bir yüreklilikle Anadolu insanına sunan M.K. Atatürk oldu. 1923 te kurulan cumhuriyet ve demokrasideki eksikliklerimizi tamamlayarak, ayrı dilleri konuşsak da, ayrı dinlerden olsak da kalkınmış ülkeler düzeyini yakalamak zorundayız.
Dünyanın hiçbir yerinde, Anadolu’da olduğu gibi 4000 yıl önceki yönetim şekli bronz üzerine işlenmemiştir.
Bronz Tablet:
20 Haziran 1986 tarihinde Boğazköy kazılarında ele geçen bu belge, Anadolu’da bulunmuş tek tunç tablettir. II. binyılda Anadolu’nun tarihi coğrafyasına ışık tutmaktadır.
23.5 cm x 35 cm ebadında ve 5 kg ağırlığındadır.
Ön ve arkalı 4 sütun halinde 350 satırlık çivi yazısı ile yazılmıştır.
Alman Hititolog Prof. Dr. Otten tabletin çözümünü Almanca’ya çevirmiş ve bir kitap halinde yayınlamıştır.
Bu bronz tablet Hitit tarihinin en önemli belgelerinden birisidir. Hitit İmparatoru Tudhaliya’nın, daha önce amcasının oğlu Kurunta’ya verilen Tarhuntaşşa Kraliyeti ile ilgili yaptığı yeni düzenlemeleri içermektedir